Elbistan Atık Su Projesi

Proje

Avrupa Birliği Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA) programı kapsamında finanse edilen proje, atık su arıtma tesisi ve atık su toplama sistemi yapım işlerini içermektedir. Proje ile halihazırda deşarj edilen atık sudaki kirlilik yükü azaltılarak Ceyhan nehrinin su kalitesinin iyileştirilecek ve halk sağlığına katkıda bulunulacaktır. Proje kapsamında, Elbistan’ın mevcut kanalizasyon sistemindeki operasyonel problemlerin giderilmesi ve şebekenin iyileştirilmesi de hedeflenmektedir. Atıksu arıtma tesisi ve atıksu toplama sistemi yatırım projelerinin toplam bütçesi 18 Milyon Avro olup, proje süresi 52 aydır. Projenin %80.08’i Avrupa Birliği, %8,97’si Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve kalan %10,96’sı Kahramanmaraş Belediyesi tarafından finanse edilmektedir Proje kapsamında 3 adet sözleşme yürütülmektedir:

1. Elbistan Atıksu Arıtma Tesisi Yapım İşi
2. Elbistan Atıksu Toplama Sistemi Yapım İşi
3. Elbistan Atıksu Projesi Teknik Yardım ve Kontrollük Hizmeti

Teknik yardım ve kontrollük hizmetleri kapsamında inşaat kontrollük hizmetleri ile gelir getirmeyen su azaltma programı, atıksu arıtma çamur yönetim planı, görünürlük ve farkındalık artırma gibi alanlarda teknik yardım çalışmaları sunulmaktadır.

Elbistan

Kahramanmaraş iline bağlı olan Elbistan, Akdeniz, İç Anadolu Bölgesi ve Doğu Anadolu bölgesinin kesiştiği alan de yer alan bir ilçemizdir. TÜİK tarafından 2020 yılında yapılan nüfus sayımına göre köylerini de içeren toplam nüfusu 142 778 olarak hesaplanmıştır. İlçe yüzölçümü 2547 km2 dir. Şehir merkezinden doğan ve Akdeniz'e dökülen Ceyhan Nehri ile ünlü olan ilçenin doğusunda Malatya ili, Doğanşehir ve Akçadağ ilçeleri, batısında ise Afşin ve Göksun ilçeleri bulunmaktadır. Çevre illere uzaklık olarak bağlı bulunduğu Kahramanmaraş ili Şehir merkezine 158 km, Malatya Şehir Merkezine 120 km, Sivas Şehir Merkezine 232 km, Adıyaman Şehir Merkezine 160 km, Kayseri Şehir Merkezine 216 km, Adana Şehir Merkezine 280 km’dir.

İlçenin ekonomik yapısını tarım ve tarıma dayalı ticaret, termik santraller, şeker fabrikaları oluşturmaktadır. Tarım, özellikle kırsal kesimlerde büyük önem arz etmektedir. Elbistan Ovası, deniz seviyesinden yaklaşık olarak 1115 m. yükseklikte olup, Türkiye'nin 4. büyük ovasıdır ve oldukça verimli bir arazi yapısına sahiptir. Bu sebeple tarım ve hayvancılık Elbistan'da çok ilerlemiştir. Zengin linyit yatakları üzerine kurulu Afşin-Elbistan Termik Santrali Türkiye'nin elektrik üretimine önemli bir katkı sağlamaktadır. Mevcut iki santral toplam kurulu gücü 2795 MWh’tir. Bölgedeki kömür yataklarının toplam 5 milyar ton' dan fazla rezerve sahip tahmin edilmektedir.

Elbistan, tarihi çok eski dönemlere kadar uzanan bir şehir olup başta Hititler olmak üzere pek çok medeniyete yataklık etmiştir. Osmanlı Devleti'ne son katılan beylik olan Dulkadiroğlu Beyliği'ne başkentlik yapmıştır. Beyliğin başkenti ancak 1507'de Elbistan'ın savaşta tamamen yakılmasından sonra Maraş'a taşınmıştır. Günümüzde çarşı yakınlarında bulunan eski Selçuklu hamamı civarında beylik kalesi ve sarayı kalıntıları bulunduğu bilinmektedir.

Elbistan ilçesi, gelişmiş sanayisi, eğitim, sağlık ve sosyal alanlardaki imkanları ile cazibe merkezi niteliği taşımakta ve çevresindeki ilçeler tarafından ticaret, günlük alışveriş, bankacılık, ikamet, eğitim, kamu, sağlık hizmetleri ve sosyal hizmetler gibi birçok alanda tercih edilmektedir. Elbistan ilçesi, mevcut durumu ve önümüzdeki dönemler için planlanan enerji ve sanayi yatırımları ile bölgede ana gelişim merkezlerinden biri olarak değerlendirilmektedir.

Hedefler

Projenin genel hedefi çevre koruma eylemlerini Avrupa Birliği (AB) çevresel ve iklimsel eylem planları ile uyumlu hale getirerek kaliteyi arttırmak; iklim değişikliğiyle mücadeleyi daha iyi ele alarak çevrenin korunması ve vatandaşların yaşam kalitesini iyileştirmektir. Proje hayata geçirilirken;

Elbistan Atıksu Arıtma Tesisi inşaatının verilen zaman ve bütçe dahilinde başarılı bir şekilde tamamlanması,
Elbistan Atıksu Toplama Sistemi inşaatının verilen zaman ve bütçe dahilinde başarılı bir şekilde tamamlanması,
Pilot bir bölgede şebeke su kayıp çalışması yapılarak gelir getirmeyen su azaltma programının hazırlanması,
Atıksu arıtma tesisinde üretilen çamurun nihai kullanımı karar verebilmesi için çamur yönetim planının oluşturulması

hedeflenmektedir.

Detaylar

Arıtma tesis alanı Elbistan – Afşin yolu üzerinde Karaelbistan mevkiinde yer almaktadır. Arıtılmış su deşarj yeri Ceyhan Nehri’dir. Elbistan ilçesi genelinde, kanalizasyon sisteminde toplanan atıksular tesise tamamen cazibe ile ulaşmaktadır. Tesiste yıllık 8,24 milyon m³ atıksu arıtılarak herhangi bir çevre kirliliğine sebebiyet vermeden alıcı ortama deşarj edilecektir.

Elbistan Atıksu Arıtma Tesisi 2032 hedef yılı 1. Kademe kapasitesi 22 567 m3/gün,170 736 eşdeğer nüfus; 2047 hedef yılı 2. Kademe kapasitesi 24 602 m3/gündür. Tesisin arıtma verim hedefi biyolojik oksijen ihtiyacında %89, kimyasal oksijen ihtiyacında %76 ve askıda katı madde ihtiyacında %86’dır.

92,000 m2 alanda kurulacak atıksu arıtma tesisi fiziksel ve biyolojik (azot ve fosfor giderimi) arıtma, anerobik çamur çürütme, çamur yoğunlaştırıcı, solar kurutma, koku giderim ve enerji üretim ünitelerinden oluşmaktadır. Anerobik çürütme prosesi ile elde edilen biyogaz, tesisin kullanacağı enerjinin yüzde 60’ını karşılayacaktır.

Proje kapsamındaki diğer yapım işi, Elbistan Atıksu Toplama Sistemi İşi’dir. İş kapsamında yaklaşık 33 km kanalizasyon hattı, 3 dere geçişi, 862 rögar, 615 parsel bacası imalatı yer almaktadır.

Lot 1 - Elbistan Atıksu Arıtma Tesisi

Proje kapsamındaki yapım işlerinden birisi, Elbistan Atıksu Arıtma Tesisi İşi’dir. Yapım işi FIDIC Sarı Kitap koşullarına uygun olarak yürütülmektedir. Sözleşme bedeli 12,235,885.00 Avro olup, tesis kabulü 30.09.2022 tarihinde yapılmıştır.

Elbistan Atıksu Arıtma Tesisi 1 .kademe kapasitesi 2032 hedef yılı için 22 567 m3/gün’dür. Tesisinin 170 736 eşdeğer nüfusa hizmet vermesi planlanmaktadır. 2047 hedef yılı 2. kademe kapasitesi ise 24 602 m3/gündür. Tesisin arıtma verim hedefi biyolojik oksijen ihtiyacında %89, kimyasal oksijen ihtiyacında %76 ve askıda katı madde ihtiyacında %86’dır.

Tesis kapsamında yer alan ana üniteler aşağıda yer almaktadır:

Taş tutucu ünitesi
İnce/kaba ızgara ünitesi
Kum ve yağ tutucu ünitesi
Ön çökeltim havuzları
Biyolojik fosfor giderim ünitesi
Havalandırma havuzları
Son çökeltim havuzları
Ön çökeltim havuzları
Anerobik çamur çürütme ünitesi
Biogaz depoları
Biogaz jeneratör- elektrik üretim ünitesi
Solar kurutma

Lot 2 - Elbistan Atıksu Toplama Sistemi

Proje kapsamındaki diğer yapım işi, Elbistan Atıksu Toplama Sistemi İşi’dir. Yapım işi FIDIC Kırmızı Kitap koşullarına uygun olarak yürütülmektedir. Sözleşme bedeli 4,377,135.00 Avro olup, kanalizasyon hattı kabulü 30.09.2022 tarihinde yapılmıştır.

İş kapsamında yaklaşık 33 km kanalizasyon hattı, 3 dere geçişi, 862 rögar, 615 parsel bacası imalatı yer almaktadır.